Wat drijft de nieuwsmijder, in hoeverre kan het kwaad en hoe banen we ons een weg door het oerwoud van nieuws? Een paar stukjes uit een heel nieuwsgierig verhaal.

Nieuwsmijder Daniëlle Choudhary-Kwint heeft geen enkele nieuwsapp op haar telefoon, zet geen tv aan om het nieuws te bekijken en heeft ‘waarschijnlijk nooit een krant opengeslagen’. “Op een gegeven moment was ik klaar met de eindeloze stroom berichten. Ook alle ellende in het nieuws greep me steeds zwaarder naar de keel.”

Met het oog op het enorme aanbod vindt Kiki de Bruin, verbonden aan de Hogeschool Utrecht, het begrijpelijk dat mensen op zoek gaan naar manieren om de nieuwsstroom behapbaar te maken. “We moeten ons afvragen of het wel nodig is om 24/7 updates te krijgen over wat er gaande is in de wereld en wanneer burgers voldoende geïnformeerd zijn.”

Ook de Vlaamse filosoof Ignaas Devisch, hoogleraar medische filosofie en ethiek aan de Universiteit Gent, heeft begrip voor de reflex om de nieuwsstroom te willen indammen. “Vanaf de verlichting hebben we onszelf in de geest van Immanuel Kant voortdurend geëmancipeerd, door ons te informeren via boeken en allerlei andere geschriften,” zegt Devisch.

“Decennialang zaten we in de situatie waarin anderen dan het individu bepaalden welke informatie er circuleerde. Per zuil had je een krant en een omroep, waarin journalisten de selecties maakten. Tegenwoordig maakt iedereen zijn eigen keuzes en dat zou de emancipatie en democratie in de hand kunnen werken, maar dat blijkt anders uit te pakken. Veel mensen kunnen de druk op hun schouders om zichzelf te informeren niet goed aan. Het internet en de smartphone kunnen enorm afleiden van onze emancipatie.”

Veel nieuwsmijders zeggen in gesprek met onderzoeker De Bruin op zoek te zijn naar meer duiding en context. “Maar tegelijkertijd zien ze het onderscheid tussen nieuws en journalistiek niet meer. Ze gooien alles op één hoop: nu.nl, de talkshows, achtergrondartikelen, noem maar op. Waarom zouden mensen nog naar de verdiepende media komen als het onderscheid met alle andere beschikbare informatiekanalen onduidelijk is?”

De Bruin vervolgt: “Het sociaal contract tussen pers en publiek is verbroken, zei Rasmus Kleis Nielsen, media-onderzoeker en voormalig directeur van het Reuters Institute for the Study of Journalism, onlangs. De journalistiek moet oppassen dat het niet iets elitairs wordt, zoals klassieke muziek. Daar zit wel wat in.”

HP/DeTijd 1 augustus 2025 – Laurens Bluekens: Uit de nieuwsmolen gestapt